Sixth State Reform

In this section, master students of the Advanced Study of Constitutional Law (UGent) have intensively worked together with blog editors J. Goossens and P. Cannoot in order to provide an overview of Belgium’s Sixth State Reform (2012-2014). In six posts, the following subjects will be analysed: 1° the ‘trick’ with the constitutional amendment procedure in article 195 of the Constitution, 2° the split-up of the electoral and judicial district Brussels-Halle-Vilvoorde in an historical compromise, 3° the reform of the Senate, 4° the reform of the Special Finance Act and the substantial increase of fiscal autonomy for the Regions, 5° the division of powers between the federal level, the Regions and Communities, 6° the future of Brussels.

De toekomst van de Senaat: gewikt en gewogen

See English version below

Marie DeCock, Cédric Labens, Laura Meuleman en Elien Verniers (masterstudenten Grondige Studie Grondwettelijk Recht, UGent), Pieter Cannoot (assistent, UGent) en Juan Benjumea Moreno (assistent, UGent)

De zesde staatshervorming Senaatzorgde voor de creatie van de Vlinder-Senaat, met een nieuwe samenstelling en beperktere bevoegdheden. Bovenal dient de Senaat zijn functie als deelstatenkamer waar te maken. Als je de meest essentiële bepalingen over de Senaat erop naleest – artikelen 56, 67, 68 van de Grondwet – is deze wetgevende kamer juridisch gezien adequaat ontworpen. Helaas, ook deze hervorming was het resultaat van een typisch Belgisch compromis. Een gebrek aan politieke eensgezindheid bij het Vlinderakkoord verhinderde dan ook de volkomen transformatie van de Senaat tot een volwaardige deelstatenkamer. Het onbevredigende resultaat van deze ‘willen-maar-niet-kunnen’-hervorming zette politici aan om reeds één jaar na de geboorte van de Vlinder-Senaat zelf innovatieve alternatieven voor te stellen. Maar hoe zit het daar mee? Blijft de Senaat zoals hij is of wil men het weer over een andere boeg gooien? Wil men de Senaat in zijn oude glorie herstellen? Of gaat men de Senaat van de wal in de sloot helpen? Hoog tijd om de meest in het oog springende ideeën onder de loep te nemen. Naast het politieke debat en de vraag of deze voorstellen een oplossing kunnen zijn, gaan we ook in op het grondwettelijke kader.

Read more

The future of the Belgian Senate

Marie DeCock, Cédric Labens, Laura Meuleman and Elien Verniers (master students Advanced Study Constitutional Law, Ghent University), Pieter Cannoot (assistant, Ghent University) and Juan Benjumea Moreno (Ghent University)

The Sixth State Reform led to Senaat ENGthe creation of a new Belgian Senate, the so-called Butterfly Senate, characterised by a new composition and more limited powers. Above all, the Senate needs to function as a chamber of the federated states: a place where the Belgian communities and regions can meet. A critical reading of the most essential provisions on the Senate – articles 56, 67, 68 of the Belgian Constitution –  leads to the understanding that the chamber is adequately designed from a legal point of view. Unfortunately, this reform was the result of a typical Belgian compromise. A lack of political consensus prevented the Senate to be completely transformed into a fully-fledged chamber of the federated states. The unsatisfactory result of this reform caused politicians to propose innovative alternatives for the Senate, already one year after its resurrection. What will happen now? Will the Senate remain as it is or are we facing the winds of change? Will the Senate be restored in its former glory, or should it be abolished after all? In addition to the political debate and whether these proposals could be a solution, we will also examine their constitutional framework.

Read more

Interview met Prof. W. Van Eeckhoutte: defederalisering van de sociale zekerheid

IMG_20150421_1548321Willy van Eeckhoutte is buitengewoon hoogleraar aan de Universiteit Gent, waar hij sinds 1986 aan de Faculteit Rechtsgeleerdheid doceert, waaronder de vakken arbeidsrecht en socialezekerheidsrecht in respectievelijk de bachelors- en de masteropleiding.
In 1975 werd hij advocaat aan de balie te Gent. In 1999 werd hij benoemd tot advocaat bij het Hof van Cassatie, zodat hij sindsdien deel uitmaakt van de balie bij het hoogste Belgische rechtscollege, die twintig advocaten telt over het gehele land.

Willy van Eeckhoutte doceerde ook aan de Gent-Leuven Management School en aan de KU Leuven (Leergang Pensioenrecht). Studentes Jasmien Van der Sype en Vicky Vanhoutte legden professor Van Eeckhoutte een aantal vragen voor, die hebben geleid tot een bijzonder interessant interview.

Enkele citaten:

“Je kan vanaf nul beginnen en je de vraag stellen: wat is kinderbijslag nu anno 2015? Bij het maken van die oefening moeten we niet meer voortgaan op de wetten van de jaren dertig waarmee we nu nog altijd werken.”

“In Vlaanderen is men al goed bezig om een nieuw systeem uit te werken, waar in Wallonië en Brussel men nog niet zo ver is en men geneigd zou zijn om het bestaande systeem over te nemen als het Waalse respectievelijk het Brusselse systeem.”

“Die Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie heeft niet veel bevoegdheden gehad tot nu toe en heeft ook nog niet veel gedaan. Plots krijgen ze een enorme en belangrijke bevoegdheid voor Brussel”

“Er is geen solidariteit meer: er zullen ook geen transfers meer zijn van de ene gemeenschap naar de andere, wat toch essentieel is voor sociale zekerheid, namelijk die solidariteit.”

Read more

New article: Belgian federalism after the sixth state reform

Download the article on SSRN, as published in ‘Perspectives on federalism‘.

Jurgen Goossens and Pieter Cannoot

‘Belgian federalism after the sixth state reform’ highlights the most important institutional evolutions of Belgian federalism stemming from the implementation of the sixth state reform (2012-2014). This reform inter alia included a transfer of powers worth 20 billion euros from the federal level to the level of the federated states, a profound reform of the Senate, and a substantial increase in fiscal autonomy for the regions. This contribution critically analyses the current state of Belgian federalism. Although the sixth state reform realized important and long-awaited changes, further evolutions are to be expected. Since the Belgian state model has reached its limits with regard to complexity and creativity, politicians and academics should begin to reflect on the seventh state reform with the aim of increasing the transparency of the current Belgian institutional labyrinth.

Read more

De toekomst van het Belgisch federalisme

See English version below.

Dubbel-interview met Prof. J. Vande Lanotte (UGent) & Prof. S. Sottiaux (KU Leuven Kulak)

Moderator Jurgen Goossens (doctoraal onderzoeker, UGent)

m.m.v. Anna Vanhellemont (masterstudent Grondige Studie Grondwettelijk Recht, UGent)

Het heeft 541 dagen geduurd om een akkoord te bereiken over de zesde staatshervorming, die momenteel volop wordt geïmplementeerd. Als afsluiter van BelConLawBlog’s overzicht van de zesde staatshervorming rijst de vraag hoe het Belgisch (con)federalisme verder dient te evolueren. In een uniek dubbelinterview trachten Johan Vande Lanotte en Stefan Sottiaux hier een antwoord op te formuleren. Johan Vande Lanotte is Minister van Staat, lid van de Kamer van Volksvertegenwoordigers, en professor Staatsrecht aan de Universiteit Gent. Hij was heel nauw betrokken bij de onderhandelingen over de meest recente staatshervormingen. In het vlugschrift ‘De Belgische Unie bestaat uit vier deelstaten’ heeft hij de krijtlijnen van een toekomstmodel voor België uitgetekend. Stefan Sottiaux is professor Grondwettelijk Recht en Administratief Recht aan KU Leuven Kulak. In zijn boek ‘De Verenigde Staten van België’ reflecteert hij over de toekomst van België en het grondwettelijk recht in de gelaagde rechtsorde. Hierna volgt een beknopte weergave van het video-interview.

Read more

The future of Belgian federalism

Double interview with Prof. J. Vande Lanotte (UGent) & Prof. S. Sottiaux (KU Leuven Kulak)

Moderator Jurgen Goossens (doctoral researcher, UGent)

With cooperation of Anna Vanhellemont (master student Advanced Study of Constitutional Law, UGent)

It has taken 541 days to reach an agreement on the sixth Belgian state reform, which is currently being implemented. In order to round off BelConLawBlog’s overview of the sixth state reform, we will inquire how Belgian (con)federalism could evolve in the future. In a unique double interview, Johan Vande Lanotte and Stefan Sottiaux develop their view on this subject. Johan Vande Lanotte is Minister of State, member of the Chamber of Representatives, and professor of Constitutional Law at Ghent University. He was involved in the negotiations of the most recent state reforms. In his paper ‘De Belgische Unie bestaat uit vier deelstaten’ [The Belgian Union consists of four states] he has outlined a model for Belgium’s institutional future. Stefan Sottiaux is professor of Constitutional Law and Administrative Law at the KU Leuven Kulak. In his book ‘De Verenigde Staten van België’ [The United States of Belgium], he reflects on the future of Belgium and constitutional law in the multi-level legal order. Hereafter, a concise summary of the video-interview will be provided, through a non-literal translation.

Read more

The future of Brussels after the sixth state reform

See Dutch version below

Jana Huyghe and Pieter Steenhaut (master students Advanced Study of Constitutional Law, UGent), Jurgen Goossens (doctoral researcher, UGent) & Pieter Cannoot (academic assistant, UGent)

Overview sixth state reform: part 6 of 6

“After the sixth state reform, Brussels has become more than a full-fledged region. One could now call Brussels a ‘super-Region’ or ‘Region-Community’.”

“Citizens are increasingly convinced of the idea that the inhabitants of Brussels form a group which should govern Brussels without interference from the Flemish and French Community.”

brusselsThe Brussels-Capital Region has acquired many powers in the sixth state reform. Although Flemish politicians often suggest to combine transfer of powers and additional financial means for this region with an internal institutional reform of Brussels, a simplification has again not been achieved. Brussels remains a tangle of many institutions, so that a thorough structural reform is still necessary. Theoretically, several evolutions are conceivable in the future, but how does Brussels evolve in reality?

Read more

De toekomst van Brussel na de zesde staatshervorming

Jana Huyghe en Pieter Steenhaut (masterstudenten Grondige Studie Grondwettelijk Recht, UGent), Jurgen Goossens (doctoraal onderzoeker, UGent) en Pieter Cannoot (assistent, UGent)

Overzicht zesde staatshervorming: deel 6 van 6

“Na de zesde staatshervorming is Brussel méér dan een volwaardig gewest geworden. Men kan Brussel nu zelfs een ‘supergewest’ of ‘gewestgemeenschap’ noemen.”

 “In toenemende mate staan burgers achter de idee dat Brusselaars samen één groep vormen die Brussel behoren te besturen zonder inmenging van de Vlaamse en Franse Gemeenschap.”

brusselsHet Brussels Hoofdstedelijk Gewest heeft in de zesde staatshervorming heel wat nieuwe bevoegdheden verworven. Hoewel vanuit Vlaamse hoek vaak wordt geopperd om bevoegdheidsoverdrachten en bijkomende financiering voor dit gewest te koppelen aan een grondige interne Brusselse staatshervorming, werd een vereenvoudiging opnieuw niet gerealiseerd. Brussel blijft een onoverzichtelijk kluwen van vele instellingen, waardoor een diepgaande structurele hervorming zich nog steeds opdringt. Op theoretisch vlak zijn verschillende toekomstbeelden denkbaar, maar hoe evolueert Brussel in werkelijkheid?

Read more

Implementatie van de zesde staatshervorming Exclusief interview met Vlaams topambtenaar Martin Ruebens

martin ruebensMartin Ruebens is bijna 5 jaar secretaris-generaal van het Departement Algemeen Regeringsbeleid (DAR), één van de dertien beleidsdomeinen van de Vlaamse administratie. Hij is sinds 1990 ambtenaar in dit departement. De heer Ruebens staat aan het hoofd van de Vlaamse “kanselarij” en is in die hoedanigheid het contactpunt met de andere deelstaatregeringen en de federale kanselarij. Recentelijk werd hij door de Vlaamse regering tevens aangesteld als voorzitter van het nieuwe voorzitterscollege. Hij werd bovendien door de vorige Vlaamse regering aangesteld om de volledige problematiek van de zesde staatshervorming onder de loep te nemen met het oog op de implementatie van de overheveling van federale bevoegdheden naar Vlaanderen. Het is in deze hoedanigheid dat hij deelnam aan de interfederale Task Force Zesde Staatshervorming en het implementatieproject heeft gecoördineerd op Vlaams niveau. BelConLawBlog vond het dan ook hoog tijd voor een diepgaand gesprek met dé Vlaamse topambtenaar en stuurde bijgevolg studenten van de Grondige Studie Grondwettelijk Recht (UGent), namelijk Brigitte De Gryse en Bram Jaques, naar Brussel voor een exclusief interview.

Enkele citaten:

“Bij de federale administraties leeft soms een “we hebben het zo goed gedaan en nu wordt ons dat afgenomen”-mentaliteit.”

“De budgetten die overkomen zijn niet honderd procent deze die op federaal niveau werden ingezet. Het is geweten dat de politieke afspraak bij de zesde staatshervorming ook een operatie is om de overheidsschuld van de Belgische Staat af te bouwen.”

“Door de krappe budgettaire situatie is ingrijpen in de fiscaliteit net een opportuniteit. De woonbonus, zoals we die nu kennen, wordt onbetaalbaar. Hetzelfde geldt voor de dienstencheques.”

 “Los van specifieke bevoegdheidsdomeinen, kunnen we nog verder gaan in de fiscale autonomie. Fiscaliteit ligt gevoelig bij de bevolking, maar is wel hét middel bij uitstek om een goede budgettaire situatie en dus een goed beleid te creëren.”

Read more

Transfer of powers in the sixth state reform: Copernican revolution?

See Dutch version below

Rutger Goeminne & Eva Van Der Meulen (master students Advanced Study Constitutional Law, UGent), Jurgen Goossens (doctoral researcher, UGent) & Pieter Cannoot (academic assistant, UGent)

Overview sixth state reform: part 5 of 6

“The sixth state reform adds additional complexity to the Belgian institutional structure and distribution of powers. It is, therefore, time to question the distinction between communities and regions. A new state structure based on one type of federated states, similar to other federal countries like Germany, Switzerland and the U.S., would substantially contribute to more transparency.”

bevoegdheidsverdelingAlea iacta est. On 6 December2011, 541 days after the elections and with the world record of government formation, the government of Prime Minister Di Rupo took the oath. Negotiations of almost a year and a half had led to the so-called “Butterfly Agreement” on the sixth state reform. This agreement mainly laid the foundations for a transfer of powers worth 20 billion euros from the federal level to the federated states (regions and communities). Now that the agreement has been converted into legislation and is being implemented on the level of the states, it is the right moment to take a closer look at the transfer of powers.

Read more